Suu and Bill Richardson talk ( 06

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏွင့္ ဘီလ္ရစ္ခ်ဒ္ဆန္ စကား၀ုိင္း အပုိင္း (၆) ၀ါရွင္တန္အနီးတ၀ုိက္တြင္ေနထုိင္ေသာ ျမန္မာအတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္၂ဦး (ဓာတ္ပုံ - getty image)

မစၥတာရစ္ခ်ဒ္ဆန္။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ခင္ဗ်ား ဘယ္လုိ ေမွ်ာ္မွန္းထားသလဲ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မရဲ႕ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္က အခရာမဟုတ္ပါဘူး။ က်မဟာ ဟန္ျပပုဂၢိဳလ္ အျဖစ္နဲ႔ ေရာင့္ရဲေနပါၿပီ။ ေနာက္ၿပီး က်မဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ မဟုတ္ပါဘူး။ လုပ္ႏုိင္ကိုင္ႏိုင္စြမ္း အလြန္ရွိၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ထဲမွာေရာ ႏုိင္ငံအတြင္းမွာ ပါရွိၾကပါတယ္။ လက္ရွိ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ထဲမွာေတာင္ လူေတာ္လူေကာင္းတခ်ဳိ႔ ရွိေနပါတယ္။ က်မဆီကုိ ရွင္ လာေရာက္လည္ပတ္တာဟာ အေတာ့္ကုိ ထူးျခားမယ္ အေရးပါမယ္လုိ႔ နဝတကေတာ့ ယူဆမွာပါပဲ။

မစၥတာရစ္ခ်ဒ္ဆန္။ ။ က်ေနာ္ အင္းစိန္ေထာင္ထဲသြားၿပီး တျခား ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို ေတြ႔ဆံုခြင္ရဖုိ႔ ေမတၱာရပ္ခံထားပါတယ္။ က်ေနာ္က သူတုိ႔ကုိယ္စား စကားေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခင္ဗ်ားက သေကၤတ ျဖစ္ေနတယ္။ တကယ္ေတာ့ ခင္ဗ်ားဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံပါပဲ။ ခင္ဗ်ားႏုိင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္က ဘာျဖစ္မလဲ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မ ရည္ေမွ်ာ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဆိုရင္ ျပႆနာေတြကို တဦးနဲ႔တဦး ေတြ႔ဆံု ေျပာဆိုၾကၿပီး ေျဖရွင္းႏိုင္ၾကတဲ့ ႏုိင္ငံမ်ဳိးကို ျမင္လိုပါတယ္။ ဒီမုိကေရစီစနစ္ဟာ ျပႆနာ အားလံုးကုိ ေျဖရွင္းေပးမွာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒါကုိ က်မ အျမဲပဲ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္ တည္ေထာင္တယ္ ဆုိတာက ျပႆနာေတြ ရွင္းႏုိင္ဖို႔ အစျပဳတာပဲ ရွိေသးတယ္။ ဒီမိုကေရစီနစ္ဟာ ၿပီးျပည့္စံုတဲ့ စနစ္ တခုေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီစနစ္ဟာ စမ္သပ္ၿပီးသမွ် တျခားစနစ္ေတြ ထက္ေတာ့ အပံုႀကီး ပုိေကာင္းပါတယ္။

လြတ္လပ္တဲ့ ဒီမိုကေရစီနစ္မွာ လူေတြဟာ စကားေျပာဖို႔ အရင္ စဥ္းစားၾကၿပီး တုိက္ဖို႔ခုိက္ဖုိ႔ကို ေနာက္ဆံုးက်မွသာ စဥ္းစားၾကပါတယ္။ အကယ္၍ တုိက္ခုိက္တာကို အရင္ဆံုး ျပဳလုပ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေနာက္ဆံုး ေျခကုန္လက္ပန္းက်တာနဲ႔ပဲ အဆံုးသတ္သြားၾကပါလိမ့္မယ္။ ပါလီမန္ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ (ျပင္သစ္ဘာသာစကားအရ) စကားေျပာျခင္းလုိ႔ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။ စကားေျပာဆုိၾကတာက ၿပိဳင္ဆိုင္ ေအာ္ဟစ္ေနၾကတာထက္ ေကာင္းပါတယ္။ ၿပိဳင္ဆိုင္ ေအာ္ဟစ္ေနၾကတာက တဘက္နဲ႔ တဘက္ ပစ္ခတ္ ၾကတာထက္ ပိုေကာင္းပါတယ္။

ဒီမိုကေရစီကုိ က်မ အာရွပံုစံ၊ ျမန္မာပံုစံ စသျဖင့္ ရႏုိင္ပါတယ္။ ဘယ္ပံုစံေဖာ္ေဖာ္ အဲဒီႏုိင္ငံအတြက္ သီးျခားပံုစံ ျဖစ္သြားမွာပါပဲ။ ဒီမိုကေရစီစနစ္ဟာ အေမရိကန္ျပည္မွာ ဆုိရင္ ၿဗိတိႏုိင္ငံနဲ႔ မတူပါဘူး။ ကြာျခားခ်က္ေတြကေတာ့ ရွိေနမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီမိုကေရစီ အေျခခံမူ သေဘာေတြကေတာ့ ရွိေနရမွာျဖစ္ပါ။ “ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္” က ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ က်မတုိ႔ အေပၚ ဖိစီးဖူးလုိ႔ နဝတက ေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ “ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီလမ္းစဥ္” နဲ႔ ဖိစီးဦးမွာကုိေတာ့ က်မက ခုအခ်ိန္မွာ ခပ္လန္႔လန္႔ ျဖစ္ေနပါတယ္။

အယူအဆမတူတဲ့ ကြဲျပား ျခားနားခ်က္ေတြကို လူေတြဟာ မေၾကာက္မရြံ႔ဘဲ ေျဖရွင္းႏုိင္ၾကမယ့္ ႏိုင္ငံမ်ဳိးကုိ က်မ ျဖစ္ေစခ်င္ပါတယ္။ မ်က္ႏွာပ်က္ရမွာ၊ မ်က္ႏွာနာရမွာမ်ဳိး အတြက္ ေၾကာက္ရြံ႔စုိးရိမ္မႈ ကင္းတဲ့ တုိင္းျပည္မ်ဳိး ျဖစ္ေစခ်င္ပါတယ္။ အေပးအယူနဲ႔ ညိွႏႈိင္းမႈေတြ လုပ္ရတာမ်ဳိး ရွိမယ္၊ ဒါေပမယ့္ သေဘာတူညီခ်က္ တရပ္ရပ္ေတာ့ အျမဲတမ္း ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ ယံုၾကည္ စိတ္ခ်ရမႈဆိုတဲ့ အခ်က္ဟာ အခရာ အက်ဆံုး အဓိက ေသာ့ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

မစၥတာရစ္ခ်ဒ္ဆန္။ ။ ကနဦး ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးပဲြကို ဘယ္လုိပံုစံ ဘယ္လုိသ႑ာန္မ်ဳိး ျဖစ္သင့္တယ္လုိ႔ အၾကံျပဳခ်င္သလဲ၊ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ ပံုစံလား (ၾကားခံတဦးခံၿပီး) သံုးပြင့္ဆုိင္ပံုစံလား။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ကနဦး ေတြ႔ဆံုပဲြမွာ တဦးကုိတဦး ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရမႈ တည္ေဆာက္ၾကရမွာမို႔ ပါဝင္ၾကသူေတြ ေျပာဆိုၾကတဲ့ စကားလံုးေတြအေပၚ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရဖုိ႔ လုိပါတယ္။ စိတ္ေကာင္း ေစတနာေတြလည္း ပါလာမွာေပါ့။ တဦးက ေျပာဆိုတဲ့ စကားရပ္ေတြကုိ တဦးက တကယ္ပဲ ယံုၾကည္တယ္ စိတ္ခ်တယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ခင္မင္မႈနဲ႔ ေစတနာ သဒၵါတရားေတြဟာ ျဖစ္ထြန္းလာၾကမွာပါပဲ။ ဒီေနာက္ေတာ့ ရုိးရုိးစင္းစင္း သေဘာေတြနဲ႔ အေပး အယူ အေလွ်ာ့ အတင္းေတြ လုပ္ၾကဖို႔ ျဖစ္လာမွာေပါ့။ ၁၉၈၉-၁၉၉၅ ထိန္းသိမ္းခံရစဥ္ကေတြ႔ရေသာ ေဒၚစု ႏွင့္ စစ္ေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕(ဓာတ္ပုံ-MNA)


“ခင္ဗ်ားကုိ သိပ္မုန္းတယ္”လုိ႔ က်မကို ေျဗာင္ဖြင့္ေျပာၿပီး ေျပာသလုိက်င့္သံုးတာကုိ လက္ခံႏိုင္ေသးတယ္။ လိမ္ညာ လွည္ျဖား ေျပာဆုိတာကိုေတာ့ လံုးဝ လက္မခံႏုိင္ပါဘူး။

ဒါေပမယ့္ ယံုၾကည္ စိတ္ခ်ရမႈဟာ အနိမ့္ဆံုး အဆင့္ တဆင့္ ေလာက္မွာသာ ရွိမွ ေမတၱာေစတနာ သဒၵါတရား ပြားမ်ားႏုိင္မယ့္ အေျခအေနမ်ိဳးကုိ ေရာက္ႏုိင္မွာပါ။ က်မ တဦးတည္းေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ က်မတို႔အားလံုး ဒီမုိကေရစီကို လုိခ်င္ၾကပါတယ္။ အဓိပၸာယ္ကေတာ့ အမ်ားစုရဲ႕သေဘာအျမင္မ်ားကို အေလးထားဂရုျပဳၾကမယ့္ စနစ္ပါ။ NLD ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းေတြနဲ႔ က်မ အဆက္အသြယ္ ျပတ္ေနခဲ့ပါတယ္။ က်မအျမင္ကေတာ့ လုပ္ငန္းစကတည္းက က်မတို႔ဟာ ဒီမုိကေရစီစနစ္ရဲ႕ အေျခခံမူေတြအတိုင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ က်င့္သံုးၾကဖို႔ လိုလိမ့္မယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။ “ကရုဏာသခင္အာဏာစနစ္” မ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့ရွင္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ဆုိတာ ေလာကနိဗၺာန္ႀကီးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ လူတုိင္းကို သူတုိ႔ အေကာင္းဆံုး ႀကိဳးစား ဖန္တီးႏိုင္ၾကဖုိ႔ အခြင့္အလမ္းေတြ ဖြင့္ေပးထားတဲ့စနစ္ပါ။

မစၥတာရစ္ခ်ဒ္ဆန္။ ။ သမၼတႀကီးကလင္တန္က ခင္ဗ်ားဟာ ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္တကၠသိုလ္ တက္ခဲ့တ့ဲအေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခင္ဗ်ားက သူ႔အရင္ တက္သြားခဲ့သူလုိ႔လည္း ေျပာျပပါတယ္။ သူက ခင္ဗ်ားကုိ ႏႈတ္ခြန္းဆက္သလိုက္ေၾကာင္းနဲ႔ အေကာင္းဆံုးေတြ ျဖစ္ထြန္းပါေစလုိ႔ ဆႏၵျပဳ ဆုေတာင္းလုိက္ေၾကာင္း က်ေနာ့္ကုိ တဆင့္စကား ပါးခုိင္းလိုက္ပါတယ္။ သူဟာ လူေတာ္လူေကာင္း တေယာက္ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ပုိၿပီး တုိးတက္ လာေအာင္ ႀကိဳးစား ေျပာင္းလဲေနသူ တဦး ျဖစ္ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ေနာက္ၿပီး သူ႔မွာ ဇနီးေကာင္းတေယာက္လည္း ရွိေနတယ္ေလ။

မစၥတာရစ္ခ်ဒ္ဆန္။ ။ သမၼတႀကီး ကလင္တန္က အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ က႑မွာ ဦးစားေပး ရည္မွန္းခ်က္သံုးရပ္ကုိ ျပဌာန္းထားပါတယ္။ ကုန္သြယ္ေရး၊ ဒီမုိကေရစီေရးနဲ႔ လူအခြင့္အေရး ဆိုတာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ဟာ တင္းမာတဲ့ မူဝါဒနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးအခြင့္ထူးခံစားခ်က္ေတြမွာ တရုတ္ျပည္ကုိ ကုိင္ထားပါတယ္။ ကုလသမဂၢမွာဆိုရင္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ေကာ္မရွင္ ျဖစ္ထြန္းလာဖို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ထက္ထက္သန္သန္ တြန္းအားေပး ဖန္တီးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေကာ္မရွင္မွာ မဟာမင္းႀကီး ခန္႔ထားခံရတ့ဲ သံအမတ္ႀကီး အာယာလာဆိုက ခင္ဗ်ားကို လာေတြ႔ခ်င္ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ သူ႔အလာကုိ ႀကိဳဆိုလ်က္ပါရွင္။ အက်ိဳးအေၾကာင္း ဆီေလ်ာ္ရင္ ဘယ္သူကုိမဆို ေတြ႔လိုပါတယ္။ လူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဖို႔ ပိတ္ပင္ တားဆီးေနတာက က်မ မဟုတ္ပါဘူး။ ရွင့္ကုိ က်မနဲ႔ ဘာေၾကာင့္ လာေတြ႔ခြင့္ေပးပါလိမ့္ ဆိုတာကုိ က်မ အံ့ၾသေနမိတယ္။ ပထမပိုင္း သူတို႔ အဆုိအရ လႊတ္ေတာ္အမတ္ မစၥတာ ရန္ဂယ္လ္ နဲ႔ တျခားပုဂၢဳိလ္ႏွစ္ဦး လာေတြ႔ၾကမယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ႏုိဝင္ဘာေလာက္မွာလို႔ ေျပာပါတယ္။ က်မကို သူတုိ႔သံုးေယာက္ရဲ႕ နာမည္ ေျပာပါတယ္။ ေတြ႔ဆံုေရးအတြက္ က်မရဲ႕ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြကုိ ရွင္းလင္း အေၾကာင္းၾကား ေရးလုိက္မယ္လ႔ုိ အဆိုျပဳလုိက္ပါတယ္။ က်မရဲ႕ ခင္ပြန္းသည္ မုိက္ကယ္လ္က တဆင့္ ဒီအေၾကာင္းၾကားခ်က္ကို ပုိ႔မယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ အေမရိကန္သံရံုးကို ပို႔မယ္ေပါ့။ အဲလုိ ပို႔တဲ့ စာမိတၱဴကုိလည္း နဝတကိုပါ ေပးဖို႔ အစီအစဥ္ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔က က်မ အဆိုျပဳတာကို လက္မခံၾကပါဘူး။ ရွင္တို႔ပဲ သံုးသပ္ၾကည့္ၾကပါ။ ဘယ္သူက တင္းမာေနၿပီး ဘယ္သူက ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေနတယ္ ဆိုတာကိုေလ။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ မိုက္ကယ္လ္က ဒီသတ္မွတ္ခ်က္ေတြကို ႏႈတ္နဲ႔ပဲ အေၾကာင္းၾကားႏုိင္ေတာ့တာေပါ့။

မုိက္ကယ္လ္ဟာ ဒီကိုေရာက္ေနတုန္း သံတမန္ေတြနဲ႔ မေတြ႔ဆံုဘူး ဆိုတာကို သေဘာတူထားတာပဲလို႔ နဝတက ဆုိပါတယ္။ ဒီ သေဘာတူထားခ်က္ကုိ လုိက္နာဖို႔ မုိက္ကယ္လ္က ဂရုစုိက္ပါတယ္။ က်မကလည္း က်မကုိ ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ ဥပေဒပါ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားကို သတိထား ေစာင့္ထိန္းပါတယ္။

ပါေမာကၡယိုကုိတာကို က်မနဲ႔ ေပးမေတြ႔ေတာ့ဘူးလုိ႔ သိလုိက္ရတဲ့ေနာက္ က်မ စိတ္ထဲမွာေတာ့ ရွင္တုိ႔ကိုေတာ့ လာေတြ႔ဖုိ႔ ခြင့္ျပဳၿပီး ကုလသမဂၢက (ဥပေဒသေဘာအရ) တကယ္ လာေတြ႔ခြင့္ရွိသူ တဦးကုိ လာေတြ႔ခြင့္ ပိတ္ပင္လုိက္တယ္ဆိုတာဟာ ကုလသမဂၢကုိ သူတုိ႔ ေစာ္ကားရာ ေရာက္ေတာ့မယ္လုိ႔ ခံစားမိပါတယ္။ ဒီလုိမ်ဳိး က်မအေနနဲ႔ မျဖစ္ေစခ်င္ပါဘူး။ (ဒါေၾကာင့္ က်မကို လာေတြ႔ဖို႔ သတ္မွတ္ခ်က္သံုးရပ္ ခ်ရာမွာ ကုလသမဂၢ ကိုယ္စားလွယ္ တဦး ပါဝင္ေရးကို ထည့္သြင္းထားပါတယ္။)

မစၥတာရစ္ခ်ဒ္ဆန္။ ။ မိုက္ကယ္လ္ဆီက အေၾကာင္းၾကားတ့ဲစာကို က်ေနာ္ ဝါရွင္တန္၊ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနက တဆင့္ ရပါတယ္။ စာထဲမွာ ခင္ဗ်ားရဲ႕ သတ္မွတ္ခ်က္ (၃) ရပ္ကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ က်ေနာ္ ဒီကို ခရီးထြက္အလာမွာ မုိက္ကယ္လ္ကို ဝင္ေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ဝါရွင္တန္မွာ အခု က်ေနတဲ့ ႏွင္းမုန္တိုင္းကို လြတ္သြားလို႔ ရွင္ေတာ့ ေပ်ာ္ေနမွာပဲေနာ္။

မစၥတာရစ္ခ်ဒ္ဆန္။ ။ က်ေနာ္ ကုလသမဂၢ ဌာနခ်ဳပ္ကုိလည္း ဝင္ၿပီး အႀကံျပဳခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အာရွေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ အဖြဲ႔ အျပင္ တျခားလူ႔ အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြကိုလည္း ေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ အားလံုးက ခင္ဗ်ားအတြက္ ဆုမြန္ေကာင္းေတြ ေပးပို႔လုိက္ၾကပါတယ္။ က်ေနာ္က ဗန္ေကာက္မွာရွိတဲ့ NLD အတိုက္အခံ အဖြဲ႔ဝင္မ်ားနဲ႔လည္း ေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ဝါရွင္တန္ၿမိဳ႔ တဝုိက္က NLD အဖြဲ႔ဝင္ေတြနဲ႔ေကာ ေတြ႔ခဲ့ရဲ႕လား။

မစၥတာရစ္ခ်ဒ္ဆန္။ ။ သူတုိ႔ကေတာ့ က်ေနာ့္ရဲ႕ ဒီခရီးစဥ္အတြက္ အေတာ့္ကို စိတ္လႈပ္ရွားေနၾကပါေလရဲ႕။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ သူတို႔ကို ေျပာေပးပါ။ ညီညီညြတ္ညြတ္ ေနထုိင္လုပ္ကိုင္ၾကပါလို႔။

( စကား၀ုိင္း အပုိင္း ၇ ကုိ ဆက္လက္ဖတ္ရွဳပါ။ အပုိင္း ၁၀ တြင္ အဆုံးသတ္ပါမည္။)

(ဘာသာျပန္သူ - တာရာေ၀ယံ)